Translate with Google
PASE EL AGOA
december 2018
Op mijn 17e heb ik de middelbare school (ik zat in de 4e klas HAVO) voortijdig verlaten- d.w.z., zonder diploma. Voor mijzelf kwam het geen dag te vroeg. Omdat mijn ouders dachten dat het toch wel beter voor me was dat ik iets van een opleiding zou gaan volgen, koos ik voor een studie (klassiek) contrabas aan het Hilversums Muzieklyceum. Voor wie niet weet dat ik in bandjes begon als basgitarist (en dat instrument nog regelmatig ter hand neem) wellicht een vreemde keuze, maar het leek toen de meest voor de hand liggende keuze.
Op dat muzieklyceum (het mocht geen conservatorium heten) zaten ook mijn latere Kayak mede-oprichters Pim Koopman en Max Werner. Beiden hadden een vergelijkbare middelbare school-carriere achter de rug, en volgden nu de vakopleiding (klassiek) slagwerk bij Pim’s vader, die slagwerker was bij het Radio Philharmonisch Orkest. Ik vermeld er telkens ‘klassiek’ erbij omdat de afdeling lichte muziek in Hilversum nog moest worden uitgevonden. Dat wij ons met bandjes bezighielden, werd hooguit oogluikend toegestaan, maar zeker niet gewaardeerd.
Bij die opleiding hoorden allerlei andere vakken zoals solfège, algemene muziekleer en ensemble-spel. Eén keer in de week werd er gezongen, in koorverband. Ja, ook Pim en Max deden daar aan mee. Ik vond dat onderdeel persoonlijk toen nog maar matig interessant, tot op een dag het laat-middeleeuwse liedje ‘Pase El Agoa’ op het repertoire werd genomen. Dat sloeg, althans bij mij, in als de spreekwoordelijke muzikale bom. Eindelijk hoorde ik eens 'klassieke' muziek die me écht raakte. Dat liedje opende voor mij de weg naar de muziekperiode die later mijn muzikale voorkeur zou krijgen: renaissance en vroeg barok. Het nummer stond op een LP genaamd Tussen Kerk en Kroeg, en het gezelschap muzikanten heette Musica Reservata. Later ontdekte ik dat er vele tientallen versies van bestaan. ‘Pase El Agoa’ was een schot in mijn roos.
Ik heb het lied later twee keer opgenomen: eenmaal met de groep Flairck, als co-producer van het album ‘De Optocht’, en eenmaal op een solo-CD van mezelf, ‘The Lion’s Dream’, waarop ik probeerde duidelijk te maken waar mijn muzikale hart lag: rond de 16e eeuw. Het was allemaal bepaald niet stijlvast, en stevig ingebed in een soort van pop-idioom hoewel ik bewust van het gebruik van ‘gewone’ drums, elektrische gitaar en piano heb afgezien. Ik heb ook niet de ambitie het beter te doen dan mijn illustere voorgangers, want dat is onbegonnen werk. Vergeleken met veel klassieke componisten, culminerend in de persoon van een zekere Johann Sebastian Bach, voel ik mij immers als een kind met zijn eerste blokkendoos naast een bouwkundig ingenieur.
Nu ik wat meer in die muziekperiode thuis ben- zonder mezelf een kenner te noemen- weet ik dat Pase El Agoa het topje was van een enorme ijsberg, die langzaam aan het ontdooien is. Maar waarom raakte juist dat liedje me zo? Ik kan dat in woorden proberen uit te leggen, iets met de intrigerende, voor die tijd kenmerkende harmonieën (de stemvoering, het vaak ontbreken van tertsen), en rauwheid (het stuwende ritme, in sommige versies versterkt door trommels), maar dat verklaart maar een deel. Het is meer dan muzikale smaak of voorkeur, het is een herkenning van iets waarvan je niet wist dat je het kende. Een opwindend soort heimwee naar een plaats waar je nooit geweest bent.
Ik geloof niet in reïncarnatie, maar ik zou toch niet raar opkijken als iemand zou kunnen bewijzen dat ik hier in de 15e of 16e eeuw ook al eens rondliep. Die mogelijkheid heb ik beschreven in het nummer Never Was (Kayak- Letters from Utopia) nadat iemand mij wees op een werk van de Vlaamse schilder Jan van Eijck, waarvoor ik model had kunnen staan. En dit moet je natuurlijk ook weer niet al te serieus nemen. Ik houd van geschiedenis, en jezelf plaatsen in een bijna 5 eeuwen oude- en toch imaginaire- context, vond ik boeiend genoeg voor een liedje.
Overigens, ook die contrabas-opleiding heb ik niet afgemaakt: ik kreeg het te druk met buiten-schoolse activiteiten, oftewel Kayak. En met die opleiding ben ik nog steeds bezig.